توضیحات

جالب است بدانیم که :

برای به دست آوردن شیره درخت سقز ، در فصل پاییز خراش هایی روی تنه درخت ایجاد می کنند . البته پوست تنه درخت به صورت طبیعی در این فصل دارای شیار هایی می شود اما برای برداشت شیره بیشتر آن را خراش می دهند . مایعی به رنگ زرد یا سبز خیلی روشن از این شیار ها خارج می شود که بسیار غلیظ و چسبناک است . به این مایع شیره یا صمغ سقز می گویند .

در کتب کهن طب سنتی ، استفاده از روغن سقز برای درمان بسیاری از بیماری ها توصیه شده است . این موضوع نشان می دهد مردم در زمان های گذشته با خواص  این روغن به خوبی آشنا بودند .

به روش عصاره گیری می توان از شیره سقز خشک شده روغن تهیه کرد . روغن سقز دارای طبع گرم و خشک است و خاصیت ضد درد ، ضد التهابی ، ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد . این روغن منبعی غنی از آنتی اکسیدان ها و انواع ویتامین ها است . به همین دلیل برای درمان بیماری هایی مانند مشکلات گوارشی ، پاک سازی معده ، یبوست ، زخم معده ، تقویت چشم ، جلوگیری از پوسیدگی دندان ، واریس  و آرتروز بسیار مفید است .

پراکندگی جغرافیایی گیاه سقز در جهان

درخت سقز  در سواحل مدیترانه ، ترکیه ، ایران ، کشور های آسیای میانه و غربی و شمال آفریقا می روید .

طرز تهیه ی روغن سقز چگونه است ؟

روغن سقز را می توان به راحتی و بدون استفاده از ابزار ها و روش های پیچیده تهیه کرد . معمولا دو روش برای تهیه ی این روغن در منزل وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم :

روش اول

مقدار دو قاشق غذا خوری از سقز را به خوبی آسیاب کرده و درون یک ظرف شیشه ای می ریزیم . سپس به اندازه دو قاشق غذا خوری روغن حامل که می تواند روغن کنجد ، زیتون و یا گلرنگ باشد به آن اضافه می کنیم . در ظرفی دیگر ( ترجیحا قابلمه ) آب ریخته و روی حرارت قرار می دهیم تا به جوش آید . پس از به جوش آمدن آب ظرف را از روی حرارت بر می داریم یا شعله را خیلی کم می کنیم تا دیگر نجوشد .

ظرف شیشه ای محتوی سقز و روغن را به مدت یک ساعت درون آب داغ قرار داده و هر چند دقیقه یک بار به خوبی زیر و رو می کنیم . محتویات درون ظرف شیشه ای را از صافی عبور می دهیم . سقز های به جا مانده را جدا کرده و روغن به دست آمده را به درون ظرف شیشه ای تیره رنگ انتقال می دهیم . روغن سقز باید در جای خشک و خنک و به دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری شود .

نکته :

برای تهیه روغن غلیظ تر می توان مراحل فوق را دو تا سه بار تکرار کرد .

روش دوم

در این روش نیز مانند روش قبل دو قاشق غذا خوری سقز را با هاون آسیاب کرده و درون ظرف شیشه ای می ریزیم . حدود ده قاشق غذا خوری روغن حامل ( روغن زیتون ، کنجد یا گلرنگ ) به آن اضافه می کنیم .

شیشه را به مدت یک هفته در جای گرم و روشن که کمی نور خورشید به آن می تابد مانند پشت پنجره قرار می دهیم . در این مدت روزی سه تا چهار بار ظرف را تکان می دهیم تا روغن یک دستی تهیه شود .

پس از گذشت یک هفته محتویات درون ظرف را از صافی عبور می دهیم . روغن به دست آمده را به درون ظرف شیشه ای مات یا تیره انتقال می دهیم .

مواردی که هنگام تهیه ی روغن شقز در منزل باید مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از :

• برای حفظ عطر و رایحه ی روغن سقز بهتر است از روغن حامل بدون بو استفاده شود .
• روغن سقز را می توان به مدت یک سال درون یخچال نگهداری کرد . برای حفظ بهتر روغن پیشنهاد می شود محتویات دو عدد کپسول ویتامین E را به آن اضافه کرد .
• برای حفظ کیفیت روغن سقز و جلوگیری از فاسد شدن ، باید آن را درون ظرف شیشه ای تیره رنگ و درب دار نگهداری کرد . برخورد نور مستقیم آفتاب پیوند های دوگانه چربی های غیر اشباع را شکسته و کیفیت روغن را کاهش می دهند .

روغن سقز خواص درمانی بیشماری دارد

همان طور که پیش از این نیز ذکر شده روغن سقز با داشتن خواص ضد التهابی ، ضد قارچی ، ضد باکتریایی و ضد درد برای درمان بیماری های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد . در این قسمت به چند مورد آن اشاره می کنیم .

باعث جوان سازی پوست می شود

روغن سقز به دلیل داشتن مقدار زیادی اسید بوسولیک و آنتی اکسیدان کلاژن تولید می کند . کلاژن ها علاوه بر سفتی پوست به رفع چین و چروک کمک نموده و موجب جوان شدن پوست می شوند .

ویتامین های موجود در این روغن علاوه بر آب رسانی ، از پوست در برابر اشعه خطرناک ماوراء بنفش محافظت می کند . از این رو ، روغن سقز به عنوان یک ضد آفتاب قوی از سوختگی پوست جلوگیری کرده و مانع از ابتلا فرد به بیماری سرطان پوست می شود .

خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی روغن سقز ، فعالیت باکتری های پوستی را از بین برده و به رفع جوش و آکنه کمک می کند .

در درمان درد کمر موثر است

استفاده از این روغن برای تسکین درد های ناشی از دیسک کمر ، درد مفاصل و عضلات بسیار موثر است . ماساژ کمر با ترکیب روغن سقز و روغن بادام تلخ موجب کاهش درد های سیاتیک می شود . علاوه بر این ، خاصیت ضد التهابی و تسکین دهندگی روغن سقز ، درد های مفاصل را کاهش می دهد .

در برخی مناطق عضلات کودکان خردسال را با این روغن ماساژ می دهند . زیرا معتقدند این کار موجب تقویت عضلات می شود .

کاهش ریزش مو و افزایش رشد مو را به دنبال دارد

ریزش مو از جمله مشکلاتی است که افراد زیادی از آن رنج می برند . این مشکل علاوه بر ژنتیک می تواند دلایل مختلف دیگری مانند استرس ، رژیم های سخت و نادرست غذایی ، استفاده از برخی داروهای شیمیایی قوی و شرایط بد آب و هوایی داشته باشد .

روغن سقز با افزایش گردش خون در پوست سر موجب تغذیه و تقویت فولیکول های مو می شود . به این ترتیب ریزش مو کاهش یافته و مو های جدید جایگزین مو های جدا شده می شود .

به کاهش درد های واریس کمک می کند

سیاهرگ ها دارای دریچه هایی موسوم به دریچه های لانه کبوتری هستند . این دریچه ها در حرکت آهسته و تدریجی خون به سمت قلب نقش اساسی دارند . ضعیف شدن دریچه های لانه کبوتری موجب می شود در عملکرد گردش خون اختلال ایجاد شده و خون در قسمت پاها جمع شود . به این ترتیب ، به دیواره سیاهرگ های پا فشار آمده و موجب بروز بیماری واریس می شود .

ماساژ پا و قسمت های درگیر واریس با روغن سقز ، سیاهرگ ها را تقویت کرده و به جریان منظم خون کمک می کند . در صورت استفاده منظم از این روغن دیگر نیازی به استفاده از جوراب مخصوص واریس نیست .

برطرف کننده سوختگی و لک های حاصل از آن است

خاصیت ضد التهابی روغن سقز در درمان سوختگی های درجه یک و دو بسیار موثر است و یکی از ترکیبات اصلی سازنده پماد آلفا می باشد . این روغن نقش پر رنگی در برطرف کردن لک های ناشی از سوختگی دارد .

توجه :

اطبای طب سنتی بر این باورند که استفاده از روغن سقز لک های پوستی ناشی از ماه گرفتگی را نیز کم رنگ کرده و به بهبود آن کمک می کند .

به عنوان درمان کمکی آرتریت روماتوئید شناخته می شود

آرتریت روماتوئید نوعی از بیماری است که اغلب با التهاب ، درد و تورم همراه است . در این بیماری سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های بدن حمله می کند . این بیماری مزمن می تواند علاوه بر مفاصل روی پوست ، چشم ، ریه ها ، قلب ، خون و اعصاب تاثیر منفی بگذارد .

این بیماری درمان قطعی ندارد و هدف داروها و روش های درمانی کاهش درد و التهاب است . روغن سقز به دلیل خواص ضد التهابی و تسکین دهندگی که دارد در کاهش اثرات ناشی از این بیماری موثر است . از این روغن می توان هم به صورت خوراکی و هم موضعی استفاده کرد .

تکرر ادرار را درمان می کند

عفونت ، بیماری ، آسیب و التهاب در دستگاه ادراری می تواند منجر به بیماری تکرر ادرار شود . در این بیماری فرد بیش از حد معمول نیاز به تخلیه ادرار دارد . حجم ادرار می تواند کم و یا زیاد باشد .

مصرف روغن سقز موجب افزایش حجم ادرار می شود . به این ترتیب مشکل تکرر و قطره قطره آمدن ادرار را برطرف می کند . اضافه کردن بیست تا سی قطره از این روغن به آب یا آب گریپ فروت تاثیر چشمگیری در بهبود این بیماری دارد .

تقویت کننده ی قوای جنسی است

ماساژ قسمت گودی کمر با روغن سقز به درمان سستی و انزال زودرس کمک می کند . علاوه بر این ، مصرف ده تا پانزده قطره از این روغن همراه با مقداری آب میوه در تقویت قوای جنسی بسیار موثر است .

به چه روش هایی قابل استفاده است ؟

این روغن هم به صورت خوراکی و هم به صورت مالشی قابل استفاده است . برای تقویت پوست و مو می توان از آن در تهیه ماسک استفاده کرد . برای مصرف خوراکی بهتر است مقدار کمی از روغن با مقداری آب یا آب میوه رقیق شود .

عوارض جانبی آن کدام است ؟

مصرف این روغن عوارض جانبی زیادی ندارد اما بهتر است قبل از استفاده به موارد احتیاطی زیر توجه شود .

• قبل از استفاده ی موضعی بهتر است روی پوست داخل آرنج امتحان شود تا در صورت عدم بروز حساسیت مورد استفاده قرار گیرد .
• به افرادی که از داروهای رقیق کننده ی خون استفاده می کنند توصیه می شود حتما به توصیه ی پزشک متخصص از این روغن استفاده کنند .
• بهتر است زنان باردار با مشورت پزشک خود آن را مصرف کنند .

گیاه شناسی گیاه سقز ( پسته کوهی )

درخت سقز یا پسته کوهی به خانواده  Anacardiaceae  تعلق داشته و گونه های مختلفی دارد . درختی دو پایه است که در زمین های سنگلاخی به خوبی رشد می کند و به نور فراوان نیاز دارد . این درخت خزان پذیر در برابر تغییرات و تنش های محیطی مقاوم است .

درخت سقز تنه ی قوی ای داشته و ارتفاع آن به ۲ تا ۷ متر و در برخی مناطق ۱۰ تا ۱۲ متر می رسد . در ایران درخت سقز در مناطق رویشی ارسباران ، زاگرس ، ایران ، تورانی ، ارتفاعات و دامنه هاي ناحیه خلیج فارس و عمان مانند کمربندي اطراف کویرهاي ایران رشد می کند .

مشاهده محصول در ترب